عفونت‌های تنفسی فوقانی یا به اختصار (URI)، از شایع‌ترین بیماری‌های ویروسی هستند و معمولا بینی و گلو را درگیر می‌کنند. آن‌ها تا سه هفته طول می‌کشند و معمولا نیازی به درمان پزشکی ندارند. عفونت های تنفسی فوقانی سالانه میلیون‌ها نفر را تحت تاثیر قرار می‌دهند. آن‌ها معمولا توسط ویروس‌ها ایجاد می‌شوند؛ اما می‌توانند توسط باکتری‌ها نیز ایجاد شوند. اکثر افراد در عرض چند هفته از عفونت‌های تنفسی بهبود می‌یابند؛ اما در برخی از افراد ممکن است عوارضی ایجاد شود که نیاز به درمان پزشکی دارد. در این مقاله علل و علائم عفونت های تنفس، عوامل خطر و گزینه‌های درمانی را بررسی خواهیم کرد.
ما را در اینستاگرام دنبال کنید!
عفونت های تنفسی فوقانی چه هستند؟
هر فردی که تا به حال سرما خورده است، درباره عفونت های تنفسی می‌داند. عفونت تنفسی، یک عفونت مسری در قسمت فوقانی دستگاه تنفسی است. دستگاه تنفسی فوقانی شامل بینی، گلو و حلق است. رینیت که به عنوان سرماخوردگی شناخته می‌شود، شناخته شده ترین عفونت تنفسی است. از طرف دیگر آنفولانزا یک عفونت تنفسی نیست بلکه یک عفونت سیستمیک است؛ به این معنی که کل بدن را تحت تاثیر قرار می‌دهد.
علت عفونت های تنفسی فوقانی چیست؟
ویروس ها عمومی‌ترین و شایع‌ترین علت عفونت های تنفسی فوقانی هستند. در برخی موارد باکتری‌ها ممکن است نقش داشته باشند. در حدود 15 درصد موارد، باکتری‌ها عامل اصلی هستند.
ویروس‌ها
ویروس‌های رایجی که باعث عفونت تنفسی می‌شوند شامل موارد زیر هستند.
- راینو ویروس‌ها
- آدنو ویروس‌ها
- انترو ویروس‌ها
- ویروس پارا آنفولانزا
- ویروس سنسیشیال تنفسی (RSV)
باکتری‌ها
باکتری‌ها احتمالا عامل 15 درصد موارد ابتلا به فارنژیت هستند. باکتری استرپتوکوک گروه A که به نام استرپتوکوک پایوژنز شناخته می‌شود، علت احتمالی آن است.
انواع عفونت های تنفسی فوقانی
انواع شایع عفونت‌های دستگاه تنفسی فوقانی شامل موراد زیر است.
- رینیت: رینیت یا سرماخوردگی معمولی، التهاب پوشش داخلی حفره بینی است. این بیماری شامل دو نوع آلرژیک و غیر آلرژیک است. رینیت آلرژیک به طور معمول توسط یک آلرژن ایجاد می‌شود و رینیت غیر آلرژیک می‌تواند پس از قرار گرفتن در معرض یک ویروس رخ دهد.
- فارنژیت: فارنژیت التهاب در پشت گلو یا حلق است که اغلب به نام گلودرد شناخته می‌شود. فارنژیت معمولا توسط یک ویروس ایجاد می‌شود.
- ورم لوزه: این حالت زمانی اتفاق می‌افتد که لوزه‌های پشت گلو قرمز، متورم و دردناک می‌شوند. التهاب لوزه‌ها می‌تواند در اثر ویروس یا عفونت باکتریایی ایجاد شود.
- لارنژیت: لارنژیت به التهاب حنجره یا جعبه صوتی گفته می‌شود. حنجره اندامی است که صدا تولید می‌کند. لارنژیت می‌تواند در اثر عفونت‌های ویروسی یا باکتریایی ایجاد شود؛ اما اغلب توسط ویروس‌ها ایجاد می‌شود.
چه کسانی در معرض خطر عفونت های تنفسی فوقانی هستند؟
سرماخوردگی معمولی‌ترین علت مراجعه به پزشک است. عفونت های تنفسی از طریق قطرات ریز تنفسی (aerosol) و تماس مستقیم دست به دست از فردی به فرد دیگر منتقل می‌شوند. در موارد زیر احتمال ابتلا به عفونت بالا می‌رود.
- وقتی فرد بیمار بدون پوشاندن بینی و دهان خود عطسه یا سرفه می‌کند و قطرات حاوی ویروس به هوا پاشیده می‌شود.
- هنگامی که مردم در یک منطقه بسته و یا شلوغ مانند بیمارستان‌ها، ادارات، مدارس و … هستند.
- در صورت ابتلای فرد به یک بیماری مانند آسم یا رینیت آلرژیک
- در صورت داشتن یک سیستم ایمنی ضعیف و بیماری‌هایی مثل فیبروز کیستیک و HIV
- در کسانی که سیگار می‌کشند.
- در کسانی که از کورتیکواستروئیدها مثل پردنیزون استفاده می‌کنند.
درباره سیستم ایمنی بیشتر بخوانید!
علائم ابتلا به عفونت های تنفسی فوقانی چیست؟
علائم عمومی عفونت های تنفسی فوقانی شامل موارد زیر است.
- سرفه
- آبریزش بینی
- گلودرد
- گرفتگی بینی
- سردرد
- تب
- فشار صورت
- عطسه کردن
- خستگی
علائم اغلب در عرض 3 روز پس از قرار گرفتن در معرض عامل عفونت شروع می‌شود. آن‌ها معمولا بین 7 تا 10 روز ادامه دارند. گاهی اوقات علائم ممکن است تا 3 هفته ادامه داشته باشد.
عفونت های تنفسی فوقانی چگونه تشخیص داده می‌شوند؟
یک پزشک می‌تواند اکثر عفونت های تنفسی را به سادگی با بررسی سابقه پزشکی و انجام یک معاینه فیزیکی تشخیص دهد. پزشک ممکن است گوش، بینی و گلو را معاینه کند و تنفس را چک کند تا تشخیص دهد. در برخی موارد ممکن است آزمایش سواب گلو برای تشخیص یا رد استرپتوکوک گروه A انجام شود.
عفونت های تنفسی فوقانی چگونه درمان می‌شوند؟
عفونت های تنفسی بیشتر به منظور تسکین علائم، درمان می‌شوند. برخی از افراد از داروهای سرکوب کننده سرفه، خلط آورها، ویتامین C و زینک برای کاهش علائم و کوتاه کردن دوره بیماری استفاده می‌کنند. در برخی از موارد درمان‌های زیر ممکن است توصیه شوند.
- داروهای ضد احتقان بینی می‌توانند به کاهش علائمی مانند سرفه و احتقان کمک کنند. آن‌ها همچنین ممکن است در ترکیب با آنتی هیستامین ها برای کمک به تسکین علائم استفاده شوند.
- استنشاق بخار (بخور دادن) و غرغره آب نمک راههای ایمن برای رهایی از علائم عفونت های تنفسی هستند.
- مسکن‌هایی مانند استامینوفن (Tylenol) و داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی (NSAIDs) می‌توانند به کاهش تب، احساس ناراحتی و درد کمک کنند.
چگونه می‌توان از ابتلا به عفونت های تنفسی فوقانی پیشگیری کرد؟
بهترین روش محافظت در برابر عفونت های تنفسی، شستشوی مکرر دست‌ها با آب و صابون است. شستن دست‌ها قرار گرفتن در معرض ترشحاتی که می‌توانند عفونت را گسترش دهند، کاهش می‌دهد. برخی از راههای دیگر که می‌تواند از ابتلا به عفونت های تنفسی پیشگیری کند شامل موارد زیر است.
- اجتناب از تماس نزدیک با افراد بیمار
- تمیز کردن اشیائی مثل کنترل تلویزیون، تلفن و دستگیره درها که ممکن است توسط افرادی که در خانه مبتلا به عفونت تنفسی هستند، آلوده شده باشند.
- اگر بیمار هستید دهان و بینی خود را بپوشانید.
سوالات متداول
در زیر تعدادی از سوالات متداول که در مورد عفونت های تنفسی پرسیده می‌شود را پاسخ داده‌ایم.
تفاوت سرماخوردگی و آنفولانزا چیست؟
سرماخوردگی و آنفولانزا بیماری‌هایی هستند که توسط ویروس‌ها ایجاد می‌شوند؛ اما یکسان نیستند. علائم سرماخوردگی به تدریج طی 1 تا 3 روز ظاهر می‌شود و معمولا شامل آبریزش بینی، احتقان، عطسه، سرفه و گلودرد است. سرماخوردگی معمولا خفیف است و در عرض یک هفته خود به خود از بین می‌رود. آنفولانزا به طور ناگهانی بروز می‌کند و شدیدتر است و علائمی مانند تب، لرز، دردهای عضلانی، سردرد، خستگی و سرفه خشک دارد. آنفولانزا می‌تواند منجر به عوارض جدی مانند ذات‌الریه شود؛ بنابراین در صورت ابتلا به آن باید به پزشک مراجعه شود.
عفونت های تنفسی چقدر طول می‌کشند؟
عفونت های تنفسی معمولا بین 7 تا 10 روز دوام می‌آورند، اما برخی علائم ممکن است تا 3 هفته باقی بماند.
عوارض عفونت های تنفسی چیست؟
اکثر مردم هنگام ابتلا به عفونت های تنفسی، بدون هیچ عارضه‌ای بهبود می‌یابند. برخی از افراد ممکن است دچار ذات‌الریه یا پنومونی شوند. پنومونی یک عارضه جدی است که با هر نوع عفونت تنفسی ممکن است رخ دهد. علائم پنومونی شامل سرفه با مخاط زرد یا سبز، درد قفسه سینه، تنگی نفس و تب است. پنومونی یا ذات‌الریه می‌تواند تهدیدکننده زندگی باشد؛ پس در صورت ابتلا یا داشتن علائم مشابه حتما به پزشک مراجعه کنید.