عفونت‌های دستگاه تنفسی تحتانی به هر گونه عفونت در ریه‌ها یا زیر حنجره گفته می‌شود. برخی از این عفونت‌های دستگاه تنفسی تحتانی شامل ذات الریه، برونشیت و سل است. علائم عفونت‌های دستگاه تنفسی تحتانی در هر فرد می‌تواند متفاوت باشد. عفونت تنفسی تحتانی می‌تواند راههای هوایی (مانند عفونت برونشیت) یا کیسه‌های هوایی در انتهای راههای هوایی (مانند عفونت پنومونی) را تحت تاثیر قرار دهد. در این مقاله به بررسی علل و علائم عفونت‌های دستگاه تنفسی تحتانی و به درمان و پیشگیری از آن می‌پردازیم.
ما را در اینستاگرام دنبال کنید!
علائم عفونت تنفسی تحتانی چیست؟
علائم عفونت‌های دستگاه تنفسی تحتانی متفاوت است و به شدت عفونت بستگی دارد. عفونت‌های با شدت کمتر می‌توانند علائمی مشابه سرماخوردگی داشته باشند، در این نوع عفونت تنفسی تحتانی علائم ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- گرفتگی یا آبریزش بینی
- سرفه خشک
- تب خفبف
- گلو درد خفیف
- یک سردرد کسل‌کننده
در عفونت‌های شدیدتر، علائم می‌تواند شامل موارد زیر باشد:
- سرفه شدید که ممکن است خلط ایجاد کند
- تب
- مشکل در تنفس
- پوست آبی رنگ
- تنفس سریع و پی در پی
- درد قفسه سینه
- خس خس سینه
تفاوت عفونت تنفسی فوقانی و تحتانی چیست؟
عفونت‌های دستگاه تنفسی تحتانی با عفونت‌های دستگاه تنفسی فوقانی برحسب ناحیه‌ای از دستگاه تنفسی که آن را تحت تأثیر قرار می‌دهند، متفاوت است. در حالی که عفونت‌های دستگاه تنفسی تحتانی راههای هوایی زیر حنجره را درگیر می‌کند، عفونت‌های دستگاه تنفسی فوقانی در ساختارهای حنجره یا بالاتر رخ می‌دهد. افرادی که عفونت‌های دستگاه تنفسی تحتانی دارند، سرفه را به عنوان علامت اولیه تجربه خواهند کرد. افراد مبتلا به عفونت‌های دستگاه تنفسی فوقانی علائمی مانند عطسه، سردرد و گلودرد را عمدتا در بالای گردن احساس می‌کنند. آن‌ها همچنین ممکن است بدن درد را تجربه کنند، به خصوص اگر تب داشته باشند. عفونت‌های دستگاه تنفسی تحتانی شامل موارد زیر است:
- برونشیت
- ذات الریه
- برونشیولیت
- بیماری سل
عفونت‌های دستگاه تنفسی فوقانی شامل موارد زیر است:
- سرماخوردگی‌های معمولی
- عفونت‌های سینوسی
- ورم لوزه
- لارنژیت
عفونت آنفولانزا می‌تواند بر دستگاه تنفسی فوقانی و تحتانی تأثیر بگذارد.
بیشتر بخوانید: انواع عفونت های تنفسی فوقانی!
علل و عوامل خطر عفونت تنفسی چیست؟
عفونت تنفسی در دستگاه تنفسی تحتانی عمدتاً نتیجه موارد زیر است:
- ویروس‌ها، مانند آنفولانزا یا ویروس سنسیشیال تنفسی (RSV)
- باکتری‌هایی مانند استرپتوکوک یا استافیلوکوک اورئوس
- عفونت‌های قارچی
- مایکوپلاسما، که نه ویروس یا باکتری هستند، بلکه ارگانیسم‌های کوچکی هستند که ویژگی‌های هر دو را دارند.
در برخی موارد، مواد محیطی می‌توانند باعث تحریک یا ایجاد التهاب در راههای هوایی یا ریه‌ها شوند که می‌تواند منجر به عفونت شود. این موارد شامل:
- دود تنباکو
- گرد و خاک
- مواد شیمیایی
- دود و بخار ماشین‌ها
- آلرژن ها
- آلودگی هوا
عوامل خطری که احتمال ابتلای فرد به عفونت تنفسی تحتانی را افزایش می‌دهد شامل موارد زیر است:
- سرماخوردگی یا آنفولانزای اخیر
- یک سیستم ایمنی ضعیف
- داشتن بیش از 65 سال سن
- زیر 5 سال بودن
- جراحی اخیر
بیشتر بدانید: 12 علت ضعف سیستم ایمنی بدن!
تشخیص عفونت تنفسی تحتانی به چه صورت است؟
پزشک معمولاً در طول معاینه و پس از پرسیدن در مورد علائمی که فرد دارد و مدت زمان حضور آن‌ها، عفونت تنفسی تحتانی را تشخیص می‌دهد. در طول معاینه، پزشک از طریق گوشی پزشکی به صدای قفسه سینه و تنفس فرد گوش می‌دهد. پزشک ممکن است آزمایشاتی مانند موارد زیر را برای کمک به تشخیص نوع عفونت تنفسی تجویز کند:
- پالس اکسیمتری برای تعیین مقدار اکسیژن در خون
- استفاده از عکس‌های رادیوگرافی برای بررسی ذات الریه یا پنومونی
- آزمایش خون برای بررسی باکتری‌ها و ویروس‌ها
- نمونه‌های مخاطی برای جستجوی باکتری‌ها و ویروس‌ها
روش درمان عفونت تنفسی تحتانی چیست؟
برخی از عفونت‌های دستگاه تنفسی تحتانی بدون نیاز به درمان از بین می‌روند. افراد می‌توانند این عفونت‌های ویروسی خفیف را با موارد زیر در خانه درمان کنند:
- استفاده از داروهای ساده و بدون نسخه برای تب و سرفه
- استراحت زیاد
- نوشیدن مایعات زیاد
در موارد دیگر، پزشک ممکن است درمان اضافی را تجویز کند. این ممکن است شامل آنتی بیوتیک ها برای عفونت‌های باکتریایی یا درمان‌های تنفسی مانند دستگاه تنفسی باشد. در برخی موارد، ممکن است فرد برای دریافت مایعات IV، آنتی بیوتیک ها یا حمایت تنفسی نیاز به مراجعه به بیمارستان داشته باشد.
کودکان بسیار کوچک و نوزادان ممکن است نسبت به کودکان بزرگتر یا بزرگسالان سالم به درمان بیشتری نیاز داشته باشند. پزشکان اغلب نوزادان را به‌ویژه در صورتی که خطر عفونت‌های شدید مانند نوزادان نارس یا نوزادان با نقص مادرزادی قلبی داشته باشند، از نزدیک تحت نظر دارند. در این موارد، پزشک ممکن است تمایل بیشتری به بستری شدن در بیمارستان داشته باشد. پزشکان همچنین می توانند درمان مشابهی را برای افراد بالای 65 سال یا افرادی که سیستم ایمنی ضعیفی دارند توصیه کنند.
بیشتر بخوانید: 14 ماده غذایی برای تقویت سیستم ایمنی بدن!
دوره بهبودی هنگام ابتلا به عفونت تنفسی تحتانی چقدر است؟
زمان بهبودی عفونت دستگاه تنفسی تحتانی از فردی به فرد دیگر متفاوت است. طبق گفته انجمن ریه آمریکا، یک فرد بالغ جوان سالم می‌تواند در عرض یک هفته از عفونت دستگاه تنفسی تحتانی مانند ذات الریه بهبود یابد. برای بزرگسالان مسن‌تر، ممکن است چند هفته طول بکشد تا بهبودی کامل حاصل شود.
پیشگیری از ابتلا به عفونت تنفسی تحتانی چگونه است؟
یک فرد می‌تواند اقدامات زیادی را برای جلوگیری از ابتلا به عفونت دستگاه تنفسی تحتانی انجام دهد، از جمله:
- شستن مکرر دست‌ها
- پرهیز از لمس صورت با دست‌های شسته نشده
- رعایت فاصله مناسب از افراد دارای علائم تنفسی
- صدعفونی و تمیز کردن سطوح به طور مرتب
- دریافت واکسن‌هایی مانند واکسن پنوموکوک و واکسن MMR
- هر سال واکسن آنفولانزا بزنید
- اجتناب از محرک‌های شناخته شده، مانند مواد شیمیایی، بخار و تنباکو
عوارض ابتلا به عفونت دستگاه تنفسی تحتانی شامل چه مواردی است؟
اکثر عفونت‌های دستگاه تنفسی تحتانی بدون عارضه هستند. با این حال، هنگامی که عوارض رخ می‌دهد، می‌تواند بسیار جدی باشد. عوارض عفونت‌های دستگاه تنفسی تحتانی می‌تواند شامل موارد زیر باشد:
- نارسایی احتقانی قلب
- نارسایی تنفسی
- ایست تنفسی
- سپسیس، که یک عفونت خونی است که می‌تواند منجر به از کار افتادن اندام شود
- آبسه ریه
اکثر افراد سالم پس از عفونت‌های بدون عارضه دستگاه تنفسی تحتانی بهبودی کامل پیدا می‌کنند. با این حال، عوارض می‌تواند اثرات طولانی مدت داشته باشد. افرادی که بیشتر در معرض خطر عوارض هستند شامل: افراد با سایر بیماری ها، بزرگسالان بالای 65 سال و کودکان زیر 5 سال هستند. این گروه‌ها می‌توانند اقدامات لازم را برای جلوگیری از عفونت‌های دستگاه تنفسی تحتانی انجام دهند و در صورت بروز علائم می‌توانند با پزشک مشورت کنند.
منابع