بیشتر عفونت‌های تنفسی فوقانی (URI) که به عنوان سرماخوردگی نیز شناخته می‌شوند، توسط ویروس‌ها ایجاد می‌شوند که به آنتی بیوتیک هایی مانند آموکسی سیلین پاسخ نمی‌دهند. با این حال، گاهی اوقات ممکن است برای عفونت طولانی‌مدت تنفس فوقانی یا عفونت باکتریایی که به سایر قسمت‌های دستگاه تنفسی گسترش یافته است، نیاز به مصرف آنتی بیوتیک داشته باشید.
در حالی که برای عفونت‌های تنفسی به طور کلی نیازی به مراجعه به پزشک نیست، اما در صورت داشتن علائمی مانند تب، افزایش مخاط در سرفه، بثورات پوستی و یا بدتر شدن بیماری، باید به پزشک مراجعه کنید. اگر مشکل تنفسی دارید سریعا به مرکز درمانی مراجعه کنید و یا با 115 تماس بگیرید. این مقاله به بررسی استفاده از آنتی بیوتیک ها برای درمان عفونت‌های دستگاه تنفسی فوقانی می‌پردازد و اینکه چه زمانی باید و نباید از این داروها برای درمان سرماخوردگی استفاده کرد.
ما را در اینستاگرام دنبال کنید!
آیا آنتی بیوتیک ها عفونت‌های تنفسی فوقانی را درمان می‌کنند؟
آنتی بیوتیک ها اکثر عفونت‌های دستگاه تنفسی فوقانی را درمان نمی‌کنند؛ زیرا این عفونت‌ها معمولاً توسط ویروس‌هایی مانند راینوویروس، کروناویروس یا آنفولانزا ایجاد می‌شوند. آنتی بیوتیک ها در برابر ویروس‌ها موثر نیستند، بنابراین اگر سرماخوردگی شما ناشی از ویروس باشد، به شما کمک نمی‌کند که احساس بهتری داشته باشید.
به ندرت (حدود 2% مواقع) عفونت دستگاه تنفسی فوقانی توسط باکتری ایجاد می‌شود. 2 باکتری که دستگاه تنفسی فوقانی را آلوده می‌کنند اغلب استرپتوکو پایوژنز/S. pyogenes (یک استرپتوکوک گروهA ) یا گاهی اوقات هموفیلوس آنفولانزا/H influenzae هستند. آنتی بیوتیک ها ممکن است به عفونت‌های باکتریایی کمک کنند، اما در بیشتر موارد، بهتر است اجازه دهید دوره سرماخوردگی طی شود. پزشک ممکن است در مواردی مانند موارد زیر تشخیص دهد که آنتی بیوتیک مورد نیاز است.
- علائم به خودی خود در عرض حدود 10 روز از بین نمی‌روند.
- پزشک به عفونت باکتریایی مشکوک است و به سایر قسمت‌های دستگاه تنفسی فوقانی، از جمله حلق، حنجره، یا اپی‌گلوت گسترش یافته است.
- عفونت به ریه‌ها گسترش یافته و باعث ذات‌الریه می‌شود.
علائم عفونت تنفسی فوقانی چیست؟
علائم رایج سرماخوردگی شامل موارد زیر است.
- آبریزش، گرفتگی بینی
- عطسه کردن
- خارش چشم‌ها و آبریزش
- گلو درد
- سرفه
- درد یا ضعف عضلانی
- خستگی
- سردرد
- تب یکی از علائم نادر سرماخوردگی در بزرگسالان است اما ممکن است در کودکان بیشتر باشد.
علائم عفونت دستگاه تنفسی فوقانی می‌تواند تا دو هفته ادامه داشته باشد، اما معمولاً در حدود سه روز به اوج خود می‌رسد و در عرض هفت روز از بین می‌رود. بیشتر عفونت‌های دستگاه تنفسی فوقانی باید خود به خود و بدون مداخله پزشک برطرف شوند.
چرا استفاده از آنتی بیوتیک لازم نیست؟
یک گزارش در سال 2013 با تجزیه و تحلیل تحقیقات موجود در مورد استفاده از آنتی‌بیوتیک‌ها برای درمان سرماخوردگی، نشان داد که آنتی‌بیوتیک‌ها برای سرماخوردگی مؤثر نیستند و عوارض جانبی آنتی‌بیوتیک‌های مورد استفاده برای سرماخوردگی رایج است. چرک سفید، زرد یا حتی سبز در طول سرماخوردگی لزوماً به معنای عفونت باکتریایی نیست، بنابراین دلیلی برای درخواست آنتی بیوتیک نیست.
چه زمانی آنتی بیوتیک برای سرماخوردگی تجویز می‌شود؟
زمانی که شما با سرماخوردگی یا آنفولانزا مواجه هستید، تنها چند موقعیت وجود دارد که در آن پزشک شما ممکن است آنتی بیوتیک تجویز کند. معمولاً این‌ها عفونت‌های باکتریایی ثانویه هستند که باعث ایجاد مشکلاتی در سینوس‌ها یا سایر ساختارهای دستگاه تنفسی فوقانی می‌شوند. طبق یک گزارش، اگر علائم سرماخوردگی بیش از 10 روز طول بکشد، آنتی بیوتیک ها ممکن است مفید باشند.
سینوزیت
عفونت سینوسی یا سینوزیت، التهاب غشای مخاطی سینوس‌ها به دلیل عفونت ویروسی یا باکتریایی است. سینوس‌ها حفره‌های توخالی در استخوان‌های صورت شما در اطراف پیشانی و استخوان‌های گونه شما هستند. سینوزیت اغلب توسط باکتری‌هایی از جمله استرپتوکوک پنومونیه، هموفیلوس آنفولانزا، موراکسلا کاتارالیس و گاهی استافیلوکوکوس اورئوس و استرپتوکوک پیوژنز ایجاد می‌شود.
علائم سینوزیت شامل درد، فشار و حساس شدن نواحی صورت روی سینوس‌ها است. همچنین احتمالاً احساس می‌کنید که پف کرده‌اید و ممکن است به طور کلی احساس ناخوشی داشته باشید و به طور بالقوه تب با درجه پایین داشته باشید. درمان با داروهای ضد التهابی غیراستروئیدی(NSAIDs) برای تسکین درد، ضد احتقان‌ها برای از بین بردن احتقان در سینوس‌ها معمولاً می‌تواند به رفع عفونت کمک کند. اگر بیش از 10 روز عفونت سینوسی داشته باشید، ممکن است پزشک شما یک آنتی بیوتیک تجویز کند. آنتی بیوتیک های تجویز شده برای سینوزیت شامل آگمنتین (آموکسی سیلین-کلاوولانات) و سفالوسپورین است.
برونشیت
برونشیت حاد یک عفونت دستگاه تنفسی تحتانی است. این عفونت لوله‌های نایژه را تحریک می‌کند و باعث تورم، مخاط بیش از حد و سرفه می‌شود که می‌تواند چند هفته طول بکشد. این عفونت معمولا توسط ویروس‌ها ایجاد می‌شود نه باکتری ها؛ اما می‌تواند منجر به عفونت‌های باکتریایی ثانویه شود. معمولاً درمان با آنتی‌بیوتیک‌ها دوره برونشیت را کوتاه نمی‌کند، بنابراین معمولاً تجویز نمی‌شوند. چند مورد وجود دارد که آنتی‌بیوتیک‌ها ممکن است مفید باشند که در ادامه ذکر شده‌اند.
- بیمار مسن است یا سیستم ایمنی ضعیفی دارد.
- سرفه پس از چند هفته به خودی خود برطرف نشده است.
- بیمار مستعد ابتلا به ذات‌الریه است.
- برونشیت در اثر سیاه سرفه ایجاد شده است (یک عفونت باکتریایی که باعث سرفه شدید می‌شود).
گلودرد استرپتوکوکی
فارنژیت یک گلودرد است. گلودرد در سرماخوردگی شایع است، اما گلودرد شدید می‌تواند ناشی از عفونت باکتریایی باشد. گلودرد استرپتوکوکی که از نظر پزشکی به عنوان فارنژیت استرپتوکوکی شناخته می‌شود، گلودردی است که در اثر عفونت توسط باکتری استرپتوکوک ایجاد می‌شود. فارنژیت معمولاً با پنی سیلین درمان می شود.
عفونت گوش
اوتیت میانی اصطلاح پزشکی برای عفونت گوش است که باعث درد می‌شود. گاهی اوقات، سرماخوردگی می‌تواند منجر به ایجاد اوتیت میانی شود. اگر مسکن‌ها و ضداحتقان‌ها این کار را انجام ندهند، آنتی‌بیوتیک‌ها ممکن است به رفع التهاب گوش میانی کمک کنند. دستورالعمل استفاده از آنتی بیوتیک برای کودکان مبتلا به عفونت گوش بر اساس سن و علائم آنها متفاوت است.
سایر عفونت‌ها
چند دلیل دیگر وجود دارد که ممکن است برای شما آنتی بیوتیک برای عفونت دستگاه تنفسی فوقانی تجویز شود. تورم اپی گلوت (فلپ بافتی که نای را می‌پوشاند)، به ویژه در کودکان 2 تا 5 ساله به طور بالقوه تهدیدکننده زندگی است. این بیماری که اپی گلوتیت نامیده می‌شود، می‌تواند بر تنفس تأثیر بگذارد و اغلب به دلیل عفونت با باکتری هموفیلوس آنفلوآنزا نوع b ایجاد می‌شود. باید با آنتی بیوتیک ها از جمله سفالوسپورین درمان شود. تراکئیت عفونت نای است. تراکئیت ممکن است به عنوان یک عارضه از یک URI ویروسی رخ دهد و در کودکان بسیار خردسال بیشتر شایع است. این عفونت معمولاً توسط باکتری استافیلوکوکوس اورئوس ایجاد می‌شود.
عوارض استفاده بیش از حد از آنتی بیوتیک ها
استفاده بیش از حد و تجویز بیش از حد آنتی بیوتیک ها زمانی که آنها موثر نیستند منجر به ایجاد عفونت‌های مقاوم به آنتی بیوتیک می‌شود. نه تنها این یک مشکل بزرگ برای کل جهان است، بلکه آنتی بیوتیک ها می‌توانند عوارض جانبی ناخوشایندی برای مصرف‌کننده داشته باشند.
مدیریت عوارض جانبی آنتی بیوتیک
در حالی که مواردی وجود دارد که ممکن است برای سرماخوردگی آنتی بیوتیک برای شما تجویز شود، این داروها بی‌ضرر نیستند. آنتی بیوتیک ها عوارض جانبی زیادی دارند. برخی شایع هستند و برخی دیگر می‌توانند شدید و بالقوه کشنده باشند. برخی از این عوارض را در ادامه نام برده‌ایم.
- واکنش‌های آلرژیک (واکنش‌های پوستی از جمله کهیر، و خطرناک‌تر مانند آنافیلاکسی)
- اسهال
- بثورات
- خارش واژن یا عفونت‌های قارچی
- تهوع و استفراغ
در مجموعه داده‌ای از سال‌های 2013 و 2014، واکنش‌های نامطلوب دارویی باعث 4 مورد از هر 1000 مراجعه به اورژانس در سال می‌شود. شایع ترین دلیل مراجعه در بین کودکان، واکنش نامطلوب به آنتی بیوتیک ها بود. اگر شما یا فرزندتان عوارض جانبی ناشی از آنتی بیوتیک تجویز شده را تجربه می‌کنید، به پزشک خود بگویید تا مطمئن شوید که جای نگرانی نیست. آنها همچنین به شما اطلاع خواهند داد که آیا باید مصرف آن را ادامه دهید یا آن را متوقف کنید. اگر آنتی بیوتیک مصرف می‌کنید، در این جا چند کار وجود دارد که می‌توانید برای جلوگیری از عوارض جانبی آنتی بیوتیک ها انجام دهید:
- یک پروبیوتیک مصرف کنید و غذاهای تخمیر شده مانند ماست و کفیر بخورید.
- سعی کنید در صورت امکان قرار گرفتن در معرض نور خورشید را محدود کنید.
- آنتی بیوتیک خود را طبق دستور مصرف کنید (به خصوص با غذا یا مایعات در صورت نیاز).
- آن را به درستی نگهداری کنید (مخصوصاً اگر نیاز به یخچال دارد).
- اطمینان حاصل کنید که پزشک شما از سایر داروها و مکمل‌هایی که مصرف می‌کنید مطلع است.