
خشکی چشم بیماریای است که بر لایههای اشکی که قرنیه را میپوشاند، تاثیر میگذارد. این بیماری زمانی اتفاق میافتد که چشم اشک کافی تولید نکند و یا اشکها خیلی سریع تبخیر شوند. علائم خشکی چشم شامل سوزش، خارش و احساس وجود شن در چشم است. ممکن است لازم باشد چندین روش درمانی مختلف از جمله قطرههای چشمی و روشهای دیگر امتحان شود تا راهحل مناسب برای درمان پیدا شود.
ما را در اینستاگرام دنبال کنید!
خشکی چشم چیست؟
خشکی چشم وضعیتی است که لایه اشکی را تحت تاثیر قرار میدهد. سه لایه اشک چشم را میپوشاند و از آن محافظت میکند. چشم به یک لایه اشکی صاف و پایدار نیاز دارد تا فرد بتواند واضح و راحت ببیند. اختلال در لایه اشکی میتواند باعث علائم ناراحتکننده مثل سوزش، خارش، آبریزش و یا تاری دید شود. بسیاری از عوامل مختلف میتوانند مانع از عملکرد صحیح لایه اشکی چشم و در نتیجه منجر به خشکیچشم شوند. به همین دلیل است که پزشکان، خشکیچشم را یک بیماری چند عاملی میدانند. علل و عوامل خطر خشکیچشم متعدد و پیچیده است. بنابراین ممکن است مدتی طول بکشد تا ریشه مشکل و عامل خشکیچشم پیدا شود. اگر مبتلا به خشکیچشم هستید، مهم است برای مدیریت وضعیت خود با چشمپزشک مشورت کنید.
انواع بیماری خشکی چشم
از نام این بیماری به تنهایی ممکن است برداشت شود که چشمها اشک کافی تولید نمیکنند. اما این در واقع فقط بخشی از مشکل است. انواع مختلفی از بیماری خشکیچشم وجود دارد که در ادامه برخی از آنها بررسی میکنیم.
- خشکی چشم با کمبود آب: این حالت زمانی اتفاق میافتد که چشمها اشک کافی تولید نمیکنند. غدههای اشکی (در گوشه فوقانی و بیرونی هر چشم) اشکهای آبی تولید میکنند. این اشکها لایه میانی و آبکی لایه اشکی را تشکیل میدهند. برخی از شرایط خودایمنی میتوانند باعث التهاب در غده اشکی شوند و از تولید اشک آبی به اندازه کافی جلوگیری کنند.
- خشکی چشم تبخیری: این بیماری زمانی رخ میدهد که اشک چشم خیلی سریع تبخیر شود. شایعترین علت اختلال عملکرد غدد میبومین است. در این اختلال غدد پلک که لایه خارجی و روغنی لایه اشکی را تولید میکنند، به درستی کار نمیکنند. در نتیجه لایه روغنی ناپایدار است و نمیتواند از خشک شدن لایه آبکی محافظت کند.
- خشکی چشم مخلوط: برخی از افراد کمبود اشک آبی و بیثباتی اشک دارند. در این حالت چشم اشک کافی تولید نمیکند و همچنین لایه اشکی ناپایدار است. هر دوی این مشکلات منجر به علائم خشکیچشم میشوند.
خشکی چشم چقدر شایع است؟
بیماری خشکی چشم یک بیماری بسیار رایج است. تحقیقات تخمین میزنند که 16 میلیون نفر در ایالات متحده به خشکیچشم مبتلا هستند. در سراسر جهان، خشکیچشم دهها میلیون نفر را تحت تاثیر قرار میدهد. در آسیا در مقایسه با امریکای شمالی و اروپا شایعتر است. بیماری خشکیچشم در زنانی که یائسگی را پشت سر گذاشتهاند نیز شایعتر است.
بیشتر بخوانید: ده ماده غذایی مفید برای سلامت چشم!
خشکی چشم نشانه چه چیزی میتواند باشد؟
خشکی چشم ممکن است به تنهایی و یا با سایر شرایط پزشکی رخ دهد. در برخی از موارد خشکیچشم نشانهای از موارد زیر است:
- سندروم شوگرن (حدود 10 درصد از افراد مبتلا به کمبود آب خشکیچشم، سندروم شوگرن دارند.)
- دیابت (اگر دیابت دارید، تقریبا 50 درصد احتمال دارد که به عنوان یک عارضه دچار خشکیچشم شوید.)
- بیماری تیروئید چشمی
- بلفاریت
علائم خشکی چشم چیست؟
در صورت ابتلا به خشکی چشم، ممکن است فرد چیزی در چشم خود احساس کند که نمیتواند بیرون بیاید. این همانند احساس خراشیدگی و یا شن و ماسه در چشم میتواند باشد. سایر علائم خشکی چشم میتواند شامل موارد زیر باشد.
- سوزش
- حساسیت به نور
- تاری و تغییر در دید
- خارج شدن مخاط از چشم
- آبریزش چشم
علامت آبریزش چشم ممکن است کمی گیجکننده به نظر برسد؛ اما این یک جنبه رایج خشکیچشم است. آبریزش چشم ناشی از خشکیچشم زمانی اتفاق میافتد که غدد میبومین به اندازه کافی روغن برای لایه بیرونی لایه اشکی تولید نمیکنند. بنابراین لایه میانی و آبکی لایه اشکی خیلی سریع تبخیر میشود. در پاسخ به این اتفاق غدد اشکی سعی میکنند برای جبران اشکهای آبکی بیشتری تولید کنند. اما این اشکها به درستی نمیتوانند روی چشم را بپوشانند؛ همانطور که لایه روغنی این کار را میکند. بنابراین این اشکهای اضافی نمیتوانند به طور اساسی این مشکل را رفع کنند.
علت خشکی چشم چیست؟
عوامل مختلفی وجود دارند که میتوانند احتمال ابتلا به بیماری خشکیچشم را افزایش دهند. خشکیچشم ممکن است به علت برخی عوامل، مانند موارد زیر رخ دهد.
- چشمها اشک کافی تولید نمیکنند.
- اشکها خیلی سریع تبخیر میشوند.
- هر دو مورد بالا به طور همزمان اتفاق میافتد.
خشکی چشم چگونه تشخیص داده میشود؟
چشمپزشکان خشکی چشم را از طریق بررسی سابقه پزشکی و معاینه و آزمایش چشم تشخیص میدهند.
- سوابق پزشکی
چشمپزشک ممکن است علائمی مثل علائم مرتبط با چشم و علائم دیگر مانند خشکی یا زخم دهان، خستگی، درد مفاصل و آلرژی را بررسی کند. همچنین او ممکن است سابقه بیماریهای چشمی، سابقه جراحی و سابقه ضربه به ناحیه چشم را نیز بررسی کند.
- معاینه چشم
پزشک متخصص چشم یک معاینه کامل برای بررسی سلامت چشم و تعیین این که چه چیزی باعث علائم خشکیچشم شده است، انجام میدهد. پزشک علاوه بر بیماری خشکیچشم به دنبال علل احتمالی دیگر علائم شما میگردد. او همچنین سلامت سه لایه اشکی که قرنیه را میپوشاند بررسی میکند.
درباره حساسیت چشم بیشتر بخوانید!
درمان خشکی چشم
درمان بیماری خشکی چشم میتواند بسته به شدت آن متفاوت باشد. برخی از روشهای درمانی خشکیچشم شامل موارد زیر است.
- اشک مصنوعی
قطرههای چشمی که رطوبت چشم را افزایش میدهند، از رایجترین درمانهای خشکی چشم هستند. اشک مصنوعی نیز برای برخی افراد خوب عمل میکند.
- پلاگهای اشکی
چشمپزشک ممکن است از پلاگها برای مسدود کردن مجرای تخلیه اشک در گوشه چشم استفاده کند. این یک روش نسبتا بدون درد و برگشتپذیر است که از دست دادن اشک را کند میکند. اگر خشکیچشم شدید باشد، پزشک ممکن است پلاگها را به عنوان یک راهحل دائمی توصیه کند.
- داروها
یکی از داروهای رایجی که برای بیماری خشکی چشم تجویز میشود، سیکلوسپرین (Restasis) است. سیکلوسپورین یک داروی ضدالتهاب است. این دارو تولید اشک را در چشمها افزایش میدهد و خطر آسیب به قرنیه را کاهش میدهد. Xiidra نیز یک درمان رایج خشکیچشم با نسخه است. در صورتی که خشکیچشم شما شدید باشد، ممکن است لازم باشد تا زمانی که دارو اثر میگذارد از قطرههای چشمی کورتیکواستروئیدی برای مدت کوتاهی استفاده کنید. برخی داروها مانند پیلوکارپین به ندرت تجویز میشوند و به تحریک تولید اشک کمک میکند.
- عمل جراحی
اگر بیماری خشکی چشم شدید باشد و با روشهای دیگر درمان نشود، پزشک ممکن است جراحی را توصیه کند. جراحی میتواند به طور دائم مجرای تخلیه اشک گوشه داخلی چشمها را ببندد تا مقدار مناسبی از اشک حفظ شود.
- مراقبت در منزل
برای بهبود خشکی چشم میتوان از یک دستگاه رطوبتساز برای افزایش رطوبت اتاق استفاده کرد. محدود کردن زمان استفاده از لنزهای تماسی و زمان استفاده از کامپیوتر و گوشی موبایل و تلویزیون نیز کمککننده است.
منابع
- https://my.clevelandclinic.org/health/diseases/24479-dry-eye
- https://www.healthline.com/health/dry-eye-syndrome#treatment