بیماری کبد چرب و دیابت چه ارتباطی با هم دارند؟
مدت زمان مطالعه : ۵ دقیقه
زندگی با دیابت می تواند خطر عوارض مختلف، از جمله بیماری کبد چرب غیر الکلی (NAFLD) را افزایش دهد.
در این شرایط، چربی اضافی در کبد جمع می شود. حدود ۲۴٪ از افراد در ایالات متحده به NAFLD مبتلا هستند. اما برای بزرگسالانی که با چاقی و دیابت نوع ۲ زندگی می کنند، تخمین ها بیش از ۷۰٪ است.
این مقاله ارتباط بین بیماری کبد چرب و دیابت را بررسی می کند، اینکه آیا یک بیماری بر دیگری تأثیر می گذارد و چگونه می توان آنها را به طور موثر مدیریت کرد.
بیماری کبد چرب چیست؟
NAFLD گاهی اوقات بیماری کبد چرب غیر الکلی یا استئاتوز کبدی نامیده می شود. این به عنوان تجمع چربی اضافی در کبد تعریف می شود. همانطور که از نام آن پیداست، مصرف زیاد الکل باعث ایجاد این نوع بیماری کبدی نمی شود.
طبق گفته مؤسسه ملی دیابت و بیماری های گوارشی و کلیوی، تا دو سوم افراد مبتلا به دیابت نوع ۲ دارای NAFLD هستند. با توجه به افزایش دیابت نوع ۱ در سطح ملی، انتظار می‌رود میزان NAFLD نیز افزایش یابد. عواملی که باعث خطر NAFLD می شود شامل موارد زیر است :
- چاقی
- فشار خون بالا
فشار خون مزمن در افراد مبتلا به دیابت شایع تر است ، برخی از افرادی که NAFLD دارند ممکن است به استئاتوهپاتیت غیر الکلی (NASH) مبتلا شوند. این مورد یک شکل تهاجمی از NAFLD است که با التهاب و همچنین تجمع چربی در کبد مشخص می شود.
NASH ممکن است به اسکار و آسیب کبدی (سیروز) و نارسایی کبدی تبدیل شود که می تواند تهدید کننده زندگی باشد.
علل کبد چرب در افراد دیابتی چیست؟
علت اصلی NAFLD در افراد مبتلا به دیابت اضافه وزن یا چاقی است. کاهش وزن یکی از راه‌های کاهش پیشرفت یا معکوس کردن NAFLD است.
مطالعات نشان می دهد که از دست دادن تنها ۷ تا ۱۰ درصد وزن بدن بهترین راه برای دستیابی به کاهش وزن پایدار است. شما می توانید این کار را از طریق ورزش منظم انجام دهید.
مصرف بالای فروکتوز نیز با ایجاد NAFLD مرتبط است. محدود کردن یا پرهیز از غذاها و نوشیدنی‌های با قند بالا، مانند غذاهای فرآوری شده و نوشابه‌های گازدار نیز می‌تواند در پیشگیری یا کند کردن پیشرفت NAFLD مفید باشد.
NAFLD همچنین در افراد مبتلا به فشار خون و کلسترول بالا شایع است.
چگونه تشخیص دهیم که به بیماری کبد چرب مبتلا هستیم؟
اغلب، NAFLD تا زمانی که به مراحل پیشرفته (سیروز یا نارسایی کبد) نرسد، هیچ علامتی ندارد.
علائم بیماری کبدی پیشرفته عبارتند از:
- حالت تهوع
- کاهش وزن
- از دست دادن اشتها
- زرد شدن پوست و سفیدی چشم (یرقان)
- شکم و پاهای متورم
- سردرگمی ذهنی
- خستگی مفرط
- ضعف عضلانی
اگر هر یک از این علائم را تجربه می کنید و عوامل خطر NAFLD را دارید، برای آزمایش بیشتر به پزشک خود مراجعه کنید.
عوامل خطر برای NAFLD عبارتند از :
- فشار خون بالا
- کلسترول بالا
- اضافه وزن یا چاقی
- دیابت نوع ۲
کبد چرب چه تاثیری بر قند خون دارد؟
ابتلا به NAFLD ممکن است در ابتدا تأثیری بر روز به روز شما نداشته باشد، اما می تواند به مرور زمان بدتر شود. یکی از عوامل موثر، بالا بودن سطح گلوکز خون است.
یک مطالعه در سال ۲۰۲۱ نشان داد که میانگین سطح گلوکز خون ۳ ماهه افراد مبتلا به NAFLD احتمال ابتلا به سیروزکبدی را افزایش می دهد که می تواند منجر به نارسایی کبد شود.
یک مطالعه در سال ۲۰۱۹ نشان داد که NAFLD می تواند منجر به تولید بیش از حد گلوکز شود که منجر به مقاومت به انسولین و سطوح غیر طبیعی قند خون شود. با گذشت زمان، این موضوع می تواند به پیش دیابت و دیابت نوع ۲ تبدیل شود.
به طور خلاصه، در حالی که NAFLD و دیابت باعث یکدیگر نمی شوند، می توانند یکدیگر را تشدید کنند و مدیریت هر، دو شرایط را سخت تر می کند.
آیا رژیم غذایی خاصی برای دیابت و بیماری کبد چرب وجود دارد؟
یکی از راه هایی که می توانید وزن خود را کنترل کنید، خوردن یک رژیم غذایی متعادل و مغذی است. غذاهای کامل یکی از راه های انجام این کار است. اضافه کردن بیشتر این غذاها را به رژیم غذایی خود در نظر بگیرید.
- میوه ها و سبزیجات
- پروتئین های بدون چربی مانند مرغ، ماهی سفید و بوقلمون
- عدس و حبوبات
- غلات کامل
- چربی‌های سالم، مانند روغن زیتون، دانه‌ها و آجیل
اگر سیگار می‌کشید یا الکل می‌نوشید، مهم است که آن را ترک کنید. همچنین از مصرف غذاهای حاوی چربی اشباع شده و قند پرهیز کنید.
اگر دیابت نوع ۲ داشته باشیم می توان بیماری کبد چرب را معکوس کرد؟
می‌توانید با استراتژی‌های خاص سبک زندگی، پیشرفت آن را کاهش دهید و در برخی موارد آسیب‌های آن را معکوس کنید. این شامل:
- مدیریت وزن خود
- خوردن یک رژیم غذایی متعادل و مغذی
- فعالیت بدنی خود را افزایش دهید
- سطح قند خون، فشار خون و کلسترول خود را مدیریت کنید
اکثر متخصصان مراقبت های بهداشتی توصیه می کنند ۳٪ تا ۵٪ وزن بدن خود را کاهش دهید تا نتایج را در کبد مشاهده کنید. با این حال، کاهش وزن پایدار مهم است. کاهش وزن سریع ممکن است در واقع باعث بدتر شدن NAFLD شود.
در نتیجه :
- افراد مبتلا به دیابت نوع 2 NAFLD – اغلب در مراحل اولیه خود هیچ علامتی ندارد اما در صورت عدم درمان می تواند منجر به نارسایی کبد شود.
- قند خون بالاتر همچنین می تواند درمان NAFLD را دشوارتر کند و داشتن NAFLD می تواند قند خون را افزایش دهد.
- بهترین درمان برای NAFLD کاهش وزن است. داشتن یک رژیم غذایی متعادل و قرار دادن ورزش بیشتر در برنامه روزانه می تواند به شما در مدیریت وزن کمک کند.
- هنگامی که NAFLD درمان نمی شود، می تواند منجر به استئاتوهپاتیت غیر الکلی (NASH)، شکل تهاجمی NAFLD شود. همچنین ممکن است به سیروز و نارسایی کبدی تبدیل شود که می تواند زندگی را تهدید کند.
